چین، بهعنوان بزرگترین واردکننده نفت خام، با ذخیرهسازی گسترده هیدروکربنها از بازار نفت حمایت میکند و به تعادل عرضه جهانی در برابر کاهش محدودیتهای سهمیهای اوپک کمک مینماید. این سیاست، مشابه «پوت دولتی»، ریسک سرمایهگذاری را کاهش داده و قیمتها را پایدار نگه میدارد. پکن با فشار بر تولیدکنندگان داخلی برای سرمایهگذاری در میادین دشوار، هزینههای تولید را به ۶۰ دلار در هر بشکه رسانده است. این اقدام برای کاهش وابستگی به واردات و تقویت امنیت ملی حیاتی است، بهویژه در شرایط تنشهای ژئوپلیتیکی.صادرات چین به کشورهای اوپک پلاس، بهخصوص روسیه، بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ رشد چشمگیری داشته و کاهش صادرات به غرب را جبران کرده است. قیمتهای بالای نفت، اقتصاد این کشورها و تقاضا برای محصولات چینی را تقویت میکند.پالایشگاههای پیشرفته چین با بهرهگیری از مازاد عرضه نفت ارزان، سودآوری خود را افزایش داده و نفوذ این کشور در بازار جهانی نفت را گسترش میدهند.
حمایت از شرکتهای دولتی در بخش نفت
بازارهای مالی جهانی تحت تأثیر سیاستهای حمایتی دولتها قرار میگیرند. یکی از این سیاستها، تعهد ضمنی دولت برای خرید داراییها در زمان کاهش شدید قیمتها است. این رویکرد، مشابه قراردادهای اختیار معامله، ریسک سرمایهگذاری را به طور قابلتوجهی کاهش میدهد. در ایالات متحده، سیاست موسوم به «پوت گرینسپن» از دهه ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ بازار سهام را تقویت کرد. به همین ترتیب، سیاست «پوت بایدن» قیمت نفت خام را برای دو سال تا نوامبر گذشته پایدار نگه داشت. در حال حاضر، چین به عنوان بزرگترین واردکننده نفت خام، با ذخیرهسازی گسترده هیدروکربنها، نقشی مشابه ایفا میکند. این اقدام به مدیریت افزایش عرضه جهانی کمک میکند، بهویژه در شرایطی که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) محدودیتهای سهمیهای اعمالشده از سال ۲۰۲۲ را کاهش داده است.
افزایش عرضه اوپک، تولیدکنندگان نفت شیل ایالات متحده را هدف قرار داده است. در خاورمیانه، تولید با قیمتهای پایین همچنان سودآور است، اما نفت شیل آمریکا در قیمتهای زیر ۶۰ دلار با چالش مواجه میشود. نظرسنجی اخیر فدرال رزرو دالاس نشاندهنده چشمانداز نامطمئن صنعت نفت شیل است. یکی از مدیران صنعت اظهار داشت که این بخش وارد مرحله افول شده است. در چین، چالش مشابهی وجود دارد. دولت پکن تولیدکنندگان دولتی را برای کاهش وابستگی به واردات تحت فشار قرار داده است. این شرکتها در میادین دشوار مانند چاه ۱۰ کیلومتری در سینکیانگ و ذخیره شیل ۱.۱۵ میلیارد بشکهای در میدان داکینگ سرمایهگذاری کردهاند. با این حال، هزینههای تولید به شدت افزایش یافته است. بر اساس دادههای بلومبرگ، هزینههای اکتشاف و استخراج شرکت پتروچاینا از ۱۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۰۷ به حدود ۶۰ دلار در سالهای ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ رسیده است. این هزینهها مشابه تولید شیل در آمریکا است.
میادین قدیمی مانند داکینگ پس از دههها بهرهبرداری با کاهش بازدهی مواجه شدهاند. شرکتهای دولتی چین به ذخایر متراکم روی آوردهاند که بهرهبرداری از آنها پرهزینه است. در ایالات متحده، کاهش تولید داخلی چندان بحرانی نیست، اما در چین که ۷۰ درصد نفت مورد نیاز خود را وارد میکند، این موضوع به دلیل تنشهای ژئوپلیتیکی یک مسئله امنیت ملی است. حفظ سودآوری شرکتهای نفتی دولتی برای کاهش آسیبپذیری استراتژیک ضروری است. ذخیرهسازی نفت توسط چین به حفظ تعادل بازار و حمایت از تولید داخلی کمک میکند. این سیاست، پایداری قیمتها را تضمین میکند و ریسکهای ژئوپلیتیکی را مدیریت میکند.
تقویت صادرات از طریق حمایت از بازارهای نفتی
دولت چین نه تنها از تولیدکنندگان نفت، بلکه از بخش صادرات خود نیز حمایت میکند. از سال ۲۰۲۲، صادرات چین نقش کلیدی در جلوگیری از فروپاشی اقتصادی ناشی از ضعف بخش مسکن ایفا کرده است. این رشد صادراتی با واکنش کشورهای توسعهیافته، از جمله ایالات متحده، مواجه شده است که با وضع تعرفهها و محدودیتها، نفوذ صنعتی چین را محدود کردهاند. با این حال، صادرات به کشورهای تولیدکننده نفت، بهویژه اعضای اوپک پلاس، به طور چشمگیری افزایش یافته است. دادهها نشان میدهند که صادرات چین به سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ حدود ۷۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. در مقابل، صادرات به کشورهای اوپک پلاس بیش از دو برابر این مقدار افزایش یافته است. عربستان سعودی پنلهای خورشیدی و باتریهای لیتیوم-یون خریداری کرده است و امارات متحده عربی به گوشیهای هوشمند و خودروهای برقی شرکت BYD روی آورده است. افزایش ۴۸ میلیارد دلاری صادرات به روسیه تقریباً کاهش ۵۲ میلیارد دلاری صادرات به آمریکا را جبران کرده است.
کشورهای ثروتمند خلیج فارس با ارائه وام به کشورهایی مانند پاکستان و مصر، خرید نفت را برای آنها امکانپذیر کردهاند. چین امیدوار است قیمتهای بالاتر نفت خام از اقتصاد این کشورها حمایت کند و در نتیجه، تقاضا برای محصولات صادراتی چین افزایش یابد. به گفته فیل ورلگر، تحلیلگر برجسته بازار نفت، چین انگیزه قوی برای حفظ قیمتهای بالای نفت دارد. این سیاست، درآمد کشورهای وابسته به صادرات چین را تقویت میکند و چرخه اقتصادی مثبتی ایجاد میکند. در شرایطی که تنشهای تجاری با غرب ادامه دارد، چین بازارهای جدیدی در میان تولیدکنندگان نفت یافته است. این استراتژی، پایداری اقتصاد چین را تضمین میکند و نفوذ جهانی آن را افزایش میدهد.
تعادل بین خرید و فروش در بازار نفت
منافع چین و اوپک پلاس کاملاً همراستا نیست. چین به عنوان یک واردکننده بزرگ نفت خام، در بخش پالایشگاهها از ظرفیت بالایی برخوردار است. در سال گذشته، چین با پیشی گرفتن از آمریکا، به بزرگترین پالایشگر جهان از نظر ظرفیت تبدیل شد. پالایشگاهها زمانی سودآورترند که عرضه نفت خام مازاد باشد، زیرا این امر هزینه مواد اولیه را کاهش میدهد و امکان حفظ قیمت بالای محصولات نهایی مانند بنزین و دیزل را فراهم میکند. ایجاد مازاد عرضه از طریق مذاکره با تأمینکنندگان، یک استراتژی تجاری هوشمندانه است. ظرفیت پالایشگاهی چین تا سال ۲۰۲۴ به حدود ۲۰ میلیون بشکه در روز رسیده است که از آمریکا و سایر مناطق پیشی گرفته است. پالایشگاههای چین از پیشرفتهترین و پیچیدهترین تأسیسات جهان هستند و برای مدیریت شرایط آشوبناک بازار مناسباند. با تغییر تقاضای جهانی از سوختهای جادهای به پلاستیکها، مواد شیمیایی و سوخت جت، این پالایشگاهها مزیت رقابتی دارند.
در صورت توقف ذخیرهسازی توسط چین، مازاد عرضه نفت خام در کنار کاهش مصرف جهانی تشدید میشود. در این سناریو، پالایشگاههای بزرگ و جدید چین که نفت ارزان خاورمیانه و نفت تحریمشده روسیه، ایران و ونزوئلا را خریداری میکنند، سود قابلتوجهی کسب خواهند کرد. در مقابل، پالایشگاههای قدیمیتر با هزینههای بالا و انعطافپذیری کمتر، بهویژه در اروپا، با مشکلات جدی مواجه خواهند شد. این چشمانداز نشاندهنده افزایش نفوذ چین در بازار جهانی نفت است. در حالی که جهان نگران کنترل چین بر زنجیره تأمین انرژی پاک بوده است، سلطه احتمالی این کشور بر بازار نفت چالشهای جدیدی ایجاد خواهد کرد. چین با حفظ تعادل بین خرید نفت ارزان و حمایت از قیمتها، منافع خود را اولویتبندی میکند. این استراتژی، شرکتهای چینی را در موقعیت برتری قرار میدهد و بازار جهانی نفت را تحت تأثیر قرار میدهد.
انتهای پیام
دیدگاهها و نظرات خود را بنویسید